HAZOP – LOPA – SIL
Μελέτη HAZOP
Η μελέτη “Hazard & Operability” (HAZOP) είναι μια ιδιαίτερα λεπτομερής διαδικασία αναγνώρισης κινδύνων και λειτουργικών προβλημάτων που προκύπτουν λόγω αποκλίσεων του συστήματος από το design intent αυτού. Διεξάγεται από μία διεπιστημονική ομάδα μελέτης σε συνεδρίες, κατά τις οποίες εξετάζονται οι πιθανές αιτίες πρόκλησης των αποκλίσεων, αξιολογούνται οι συνέπειες και η πιθανότητα εμφάνισης αυτών καθώς και τα μέτρα ασφάλειας που έχουν ληφθεί. Η μέθοδος HAZOP μπορεί να εφαρμοστεί τόσο σε νέα συστήματα κατά τη φάση της αναλυτικής σχεδίασης, όσο και σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις.
Ο σκοπός μιας μελέτης HAZOP είναι:
- Να αναγνωριστούν οι κίνδυνοι και τα λειτουργικά προβλήματα και να αξιολογηθούν ποιοτικά.
- Να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων μέτρων ασφαλείας που στοχεύουν στην πρόληψη ή στον περιορισμό των συνεπειών.
- Να προταθούν τεχνικά και οργανωτικά μέτρα, εφόσον κριθεί απαραίτητο, με σκοπό τη μείωση της επικινδυνότητας σε αποδεκτά χαμηλά επίπεδα (“as low as reasonably practicable”, ALARP).
Μελέτη LOPA
Η μελέτη Layer of Protection Analysis (LOPA) είναι μια αναλυτική μέθοδος, που στοχεύει στην αναγνώριση και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των ανεξάρτητων «στρωμάτων προστασίας» που υπάρχουν σε ένα σύστημα για τη μείωση της συχνότητας ή/και της δριμύτητας των επικίνδυνων συμβάντων.
Η μελέτη LOPA είναι ένα εργαλείο για την αξιολόγηση του επιπέδου αξιοπιστίας (Safety Integrity Level, SIL) που χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σύστημα ασφάλειας (Safety Integrated System, SIS), ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις ασφαλείας. Τα πιθανά σενάρια ατυχημάτων, όπως προκύπτουν από τη μελέτη HAZOP, εξετάζονται ημι-ποσοτικά με τη χρήση αριθμών, όπως η πιθανότητα εκδήλωσης ενός γεγονότος που μπορεί να προκαλέσει ατύχημα και η πιθανότητα αποτυχίας ορισμένων προκαθορισμένων, ανεξάρτητων «στρωμάτων προστασίας».
Πότε πρέπει να πραγματοποιείται μία μελέτη HAZOP ή LOPA;
Σε νέες εγκαταστάσεις μία μελέτη HAZOP και LOPA θα πρέπει να διεξαχθεί νωρίς στη φάση του σχεδιασμού ενός έργου, μετά τον καθορισμό των διεργασιών και πριν την ολοκλήρωση του λεπτομερούς σχεδιασμού.
Σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις και διεργασίες, οι μελέτες HAZOP και LOPA μπορούν να διεξαχθούν στα πλαίσιο της Διαδικασίας Διαχείρισης Αλλαγών (Management of Change, MOC) ή στο πλαίσιο περιοδικής ανασκόπησης ενός συστήματος.
SIL
Εφόσον αναγνωριστεί η απαίτηση από τις μελέτες HAZOP και LOPA για Safety Instrumented Function (SIF), θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι το απαιτούμενο Safety Integrity Level (SIL) επιτυγχάνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπων IEC 61508/IEC 61511.
Υπηρεσίες
- Δημιουργία ή αναθεώρηση διαγραμμάτων P&IDs (Pipping and Instrumentation Diagrams).
- Διεξαγωγή συνεδριών και μελετών HAZOP από πιστοποιημένο HAZOP Leader και έμπειρους HAZOP Scribes με τη βοήθεια του λογισμικού PHA-Pro.
- Εκπόνηση και οπτικοποίηση των μελετών LOPA με τη μέθοδο Bow Tie (λογισμικό BowTieXP της εταιρίας CGE Risk Management Solutions).