Η κλιματική αλλαγή ως απειλή για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία
«To “αύριο” είναι η ανταμοιβή σας που εργάζεστε με ασφάλεια στο σήμερα.»
Ρόμπερτ Πέλτον
Ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι θεμελιώδες δικαίωμα για όλους.
Ας συνεχίσουμε να ευαισθητοποιούμε και να αναλαμβάνουμε δράση για την πρόληψη ατυχημάτων και την προστασία της ευημερίας των εργαζομένων.
Η κλιματική αλλαγή έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και στην ασφάλεια των εργαζομένων. Παραδείγματα επαγγελματικών κινδύνων που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή περιλαμβάνουν την θερμική καταπόνηση, την υπεριώδη ακτινοβολία, την ατμοσφαιρική ρύπανση, τα μεγάλα βιομηχανικά ατυχήματα, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, την αύξηση των ασθενειών που μεταδίδονται από διαβιβαστές και την αυξημένη έκθεση σε χημικές ουσίες.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό ζήτημα για την δημόσια υγεία αποτελούν οι μεταδιδόμενες ασθένειες (μεταδίδονται με διαβιβαστές - vector-borne diseases) από έντομα, όπως κουνούπια, κρότωνες, ψύλλοι, μύγες ή/και τρωκτικά που φέρουν παθογόνα (ιούς, βακτήρια ή παράσιτα) τα οποία εν δυνάμει μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Η ελονοσία, ο δάγκειος πυρετός, ο ιός Zika, η νόσος του Lyme, o πυρετός του Δυτικού Νείλου είναι παραδείγματα τέτοιων ασθενειών που είναι διαδεδομένες σε διάφορα μέρη του κόσμου. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή, και ειδικότερα το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη μας, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην δημιουργία συνθηκών που ευδοκιμούν τον πολλαπλασιασμό και την εξάπλωση των διαβιβαστών και επομένως, τον επιπολασμό ασθενειών που μεταδίδονται μέσω αυτών των φορέων. Μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης διατρέχουν οι εργαζόμενοι που αναλαμβάνουν εργασίες σε εξωτερικούς χώρους.
Προληπτικά μέτρα για την προστασία των εργαζομένων περιλαμβάνουν μέτρα ελέγχου των διαβιβαστών μέσα και γύρω από τους χώρους εργασίας, για να μειωθεί η παρουσία τους και να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος έκθεσης. Προτείνεται η εφαρμογή ολοκληρωμένων στρατηγικών διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών για τον έλεγχο των πληθυσμών φορέων όπως είναι η εξάλειψη τόπων αναπαραγωγής (π.χ. στάσιμα ύδατα), καθώς και η διενέργεια περιοδικών ιατρικών εξετάσεων για τον εντοπισμό τυχόν υφιστάμενων λοιμώξεων που τα πρώτα μέτρα δεν κατάφεραν να ελέγξουν.
Οι πάροχοι της υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να επιβλέπουν το προφίλ υγείας των εργαζομένων για την παρακολούθηση της επίπτωσης ασθενειών και τον εντοπισμό εστιών μόλυνσης, με σκοπό την εφαρμογή των καταλληλότερων μέτρων ελέγχου.
Οι ιατρικές εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος, εξετάσεις ούρων ή μοριακές εξετάσεις για την ανίχνευση της παρουσίας παθογόνων όπως παράσιτα ελονοσίας, ιός δάγκειου πυρετού, ιός Ζίκα ή άλλα παθογόνα που μεταδίδονται από διαβιβαστές. Ακόμη, η διενέργεια ακτινογραφίας θώρακα ή και σπιρομέτρησης μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος, ώστε να επιβεβαιώνεται η υγεία των εργαζομένων αλλά και η καταλληλόλητά τους για εργασία. Στα προληπτικά μέτρα περιλαμβάνονται και οι εμβολιασμοί, ισχυροποιώντας έτσι το ανοσοποιητικό σύστημα των εργαζομένων που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης. Επιπρόσθετα, χρήσιμη κρίνεται η συμβουλευτική σχετικά με τη χρήση Μέτρων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) όπως είναι ο προστατευτικός ρουχισμός (μακριά μανίκια, παντελόνια), τη χρήση εντομοαπωθητικών που περιέχουν DEET ή picaridin, τον ύπνο κάτω από δίχτυα κρεβατιού που έχουν υποστεί επεξεργασία με εντομοκτόνα και την αποφυγή υπαίθριων δραστηριοτήτων κατά τις ώρες αυξημένης δραστηριότητας των διαβιβαστών.
Οι συνεχείς προσπάθειες επικεντρώνονται στην πρόληψη, τον έλεγχο και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ασθένειες που μεταδίδονται από διαβιβαστές. Ας δώσουμε προτεραιότητα στα προληπτικά μέτρα για την προστασία της υγείας και της ευημερίας των εργαζομένων.
Τμήμα Υγείας, Μάρτιος 2024
